Ucho pływaka, czyli ostre zapalenie ucha zewnętrznego, jest jedną z najczęściej występujących chorób elementów narządu słuchu. Spowodowane jest najczęściej regularną ekspozycją na działanie wody i wilgoci. U osób często pływających, ryzyko wystąpienia choroby jest nawet 5-krotnie większe, stąd nazwa „ucho pływaka”. Schorzenie dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Najczęstsze zachorowania notuje się u dzieci pomiędzy 5 a 14 rokiem życia, zwłaszcza w okresie letnim. Choroba nazywana jest także uchem tropikalnym, ponieważ często występuje w regionach o wyższej wilgotności i cieplejszym klimacie.
Przyczyny
Do najczęstszych przyczyn wystąpienia ucha pływaka zalicza się przede wszystkim długotrwałe wystawianie elementów narządu słuchu na działanie wilgoci. Woda wypłukuje naturalną woskowinę, która odpowiada za odpowiedni poziom nawilżenia ucha. Nadmierna wilgoć utrzymująca się przez dłuższy czas powoduje rozwijanie się bakterii i dochodzi do infekcji. Dlatego też należy zadbać o dostateczne osuszenie uszu po kąpieli czy pływaniu. Duże ryzyko choroby występuje także w przypadku przebywania w zanieczyszczonych zbiornikach wodnych, zwłaszcza latem. Ciepło i woda stwarzają idealne warunki do rozwoju bakterii i grzybów.
Niedostateczna higiena uszu także może doprowadzić do zapalenia, ponieważ zalegająca woskowina zwiększa lepkość i wilgotność ucha. Należy jednak uważać, aby podczas czyszczenia ucha nie doprowadzić do wpychania woskowiny jeszcze głębiej, ponieważ zwiększa to ryzyko zatkania ucha, a co za tym idzie – zakażenia. Dotyczy to zwłaszcza korzystania z patyczków higienicznych, które według niektórych lekarzy nie są bezpiecznym sposobem higieny. Pomocne mogą okazać się tutaj specjalne przyrządy i preparaty do czyszczenia uszu, które bezpiecznie i nieinwazyjnie usuwają wydzielinę.
Zapalenie ucha może być także spowodowane różnego rodzaju alergenami oraz korzystaniem z urządzeń zewnętrznych takich jak słuchawki douszne, zatyczki czy aparaty słuchowe.
Objawy
Do najczęstszych objawów ucha pływaka należą głównie ból i dyskomfort, które nasilają się przy pociągnięciu małżowiny usznej, świąd, zaczerwienienie, swędzenie oraz bezbarwny wysięk z ucha. W bardziej zaawansowanym stadium choroby można zauważyć takie objawy jak uczucie pełności w uchu, gorączka, obrzęk węzłów chłonnych oraz promieniujący na szyję i twarz ból. W skrajnych przypadkach elementy narządu słuchu przestają prawidłowo funkcjonować, w wyniku czego dochodzi do upośledzenia słuchu, a nawet do jego całkowitej utraty.
Leczenie
Jakiekolwiek zmiany zachodzące w narządzie słuchu należy jak najszybciej konsultować z lekarzem otolaryngologiem, który po wykonaniu odpowiednich badań i stwierdzeniu typu zakażania opracuje plan leczenia. W przypadku zakażeń bakteryjnych stosuje się zazwyczaj terapię antybiotykami podawanymi bezpośrednio do ucha lub doustnie. Jeśli zakażenie ma charakter grzybiczy, podstawą leczenia są zabiegi mechaniczne usuwające zanieczyszczenia znajdujące się w przewodzie słuchowym oraz podawanie odpowiednich leków przeciwgrzybicznych. Pacjentowi podaje się także środki przeciwbólowe w celu uśmierzenia bólu. W trakcie leczenia chory nie powinien doprowadzać do zawilgotnienia ucha, dlatego zaleca się zrezygnować z pływania oraz dbać o odpowiednią higienę i osuszanie uszu po kąpieli.
Ucho pływaka to choroba, która może prowadzić do niebezpiecznych i bolesnych powikłań takich jak niedowład lub porażenie nerwu twarzowego. Dlatego ważne są działania profilaktyczne takie jak higiena i odpowiednia pielęgnacja uszu, a w przypadku choroby – szybka reakcja w postaci konsultacji ze specjalistą.
